Bolków - gotycki zamek książęcy

Jadąc od strony Wrocławia albo Legnicy w Kierunku Jeleniej Góry lub Lubawki nie sposób go nie zauważyć, króluje sobie na Wzgórzu Zamkowym od ponad 700 lat.

Dziedziniec zewnętrzny. W białym domku mieści się kasa. 

Zamek Bolków, bo o nim tu mowa (niem. Bolkoburg) – położony w Bolkowie na Zamkowym Wzgórzu (niem. Burgberg, 396 m n.p.m.,), którego zbocze urywa się od strony Nysy Szalonej ostrym urwiskiem (różnica wysokości wynosi 90 m), a łagodny wschodni stok zajmuje miasto. Zamek ten jest zamkiem wyżynnym. Budowla zajmuje 7600 m².

Mury tu, że ho ho ;)

Zamek wzniesiono z miejscowego kamienia: łupków krystalicznych diabalzaltowych o zabarwieniu zielonym i łupków czerwonych, piaskowca. Obecnie ma kształt wrzecionowaty.

Wieża widokowa

Najbardziej charakterystycznym elementem zamku jest wieża z dziobem, została wzniesiona na skale zieleńcowej. W dolnej części wieży znajduje się dawny loch głodowy.

Wejście do lochów

Zgodnie z legendą wartownia na górze zamkowej stała już w IX w. jednak nie ma na to żadnych dowodów. W 807 r. miał zostać wzniesiony przez pogańskiego księcia Bolecka.

Prawdopodobnie pierwsza została wybudowana kamienna wieża usytuowana w najwyższym punkcie wzgórza, otoczona drewnianą zabudową, jednak nie ma na to dowodów w postaci pisanej.

Namacalna historia zamku zaczyna się ok. połowy XIII w. Pod koniec tego wieku został rozbudowany przez Bolka I, księcia świdnicko-jaworskiego. Powstałe wtedy mury obwodowe znakomicie wkomponowane zostały w otaczający teren. W drugim etapie zbudowano wolnostojąca wieżę, której rzut ma kształt koła, przechodzącego w kierunku południowo-wschodnim w „ostry dziób”. Jest to bardzo rzadka forma w Polsce, prawdopodobnie zapożyczona z Czech. Zamek i związane z fortyfikacjami miasto, stanowiły ważny punkt oporu w ówczesnym systemie obronnych fortyfikacji Śląska.

W latach 1301-1368 za panowania książąt Bernarda i Bolka II budowla została powiększona o budynek południowo-wschodni. Po śmierci księżnej Agnieszki zamek przeszedł w 1392 r. na własność królów czeskich. W XV w. był kilkakrotnie oblegany, zdobywany i niszczony. W tym czasie nastąpiło umocnienie bramy oraz wymurowanie ganku kamiennego.

W latach 1530-40 została podjęta przebudowa zamku pod kierunkiem włoskiego architekta Jakuba Parra, polegająca przede wszystkim na powiększeniu obszaru warownego. Powstały nowe dziedzińce od południowego-zachodu i od strony miasta, otoczone murami zakończonymi krenelażem z wysuniętymi bastejami. Wówczas powstały też attyki w kształcie „jaskółczych ogonów” wieńczące wieżę i zabudowania. W czasie wojny 30-letniej zamek był oblegany w 1640 r. W 1646 r. zajęły go wojska szwedzkie. Od 1703 r. należał do cystersów z Krzeszowa, którzy przebudowali jego wnętrza. W XIX w. i w okresie międzywojennym przeprowadzono renowację murów. Obecnie jest trwałą ruiną, udostępnioną do zwiedzania.

Widoki z wieży :)

W renesansowej części zamku (Dom Niewiast) mieści muzeum, które powstało za sprawą założonego na początku XX w. „Bolkenhainer Heimatverein” (Bolkowskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami), które w renesansowym Domu Niewiast na ten cel zagospodarowało trzy kondygnacje.

W wyniku jego działalności w odbudowanej części renesansowej powstało muzeum, a zbiory zajęły aż trzy kondygnacje. W 1953 r. na zamku w Domu Niewiast została otwarta filia Muzeum Narodowego we Wrocławiu. W tym czasie na dwu kondygnacjach znajdowało się 7888 eksponatów. Na parterze można było oglądać m.in. ryciny, a na pierwszym piętrze meble oraz tablice genealogiczne Piastów, obraz Bolka II oraz metalowe naczynia i mapy. Na drugim piętrze znajdował się zbiór oręża: miecze, halabardy, hakownice, zbroje. W tym czasie dochodziło do włamań i kradzieży zbiorów. W 1976 r. muzeum stało się oddziałem Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze. Same eksponaty pozostały jako depozyt i własność Muzeum Narodowego w murach zamku. Po włamaniu w 1982 r. i podpaleniu biura eksponaty zostały przewiezione do Wrocławia.

Do 1994 r. parter zajmowała wystawa przedmiotów związanych z historią zamku i miasta, na piętrze znajdowała się wystawa XIX w. śląskich mebli ludowych. Podczas prac remontowych odbywających się w Domu Niewiast muzeum zostało zamknięte. Niemniej na parterze jest w tej chwili wystawa dosyć nowoczesna, ale nawiązująca nieco do historii. Przynajmniej ja takiego powiązania

szukałem ;) 

Oprócz tego  dostępna jest wystawa stała znajdująca się na I piętrze Domu Niewiast zatytułowana: „Budownictwo Obronne Księstwa Świdnicko-Jaworskiego”. 

Kiedyś to były budowle. Gdyby nie wojny, pożary i głupota ludzi, którzy nie dbali o zabytki (okres powojenny) zapewne były by w lepszej kondycji. Zatem warto zwiedzać nawet to co pozostało, a niewątpliwie nas to bardziej ubogaci :) 

Źródła: bolkow.pl

             wikipedia.pl