poniedziałek, 21 stycznia 2013

Biała Rawska

Biała Rawska 

 

Jadąc DW nr. 725 z Rawy Mazowieckiej w Kierunku Belska Dużego, po 13 km. dojeżdżamy do miasteczka, które nazywa się Biała Rawska. Z tego miejsca rozchodzą się gwiaździście drogi w rożnych kierunkach. Zatem położenie miejscowości jest na prawdę bardzo dobre. Pomimo, że teraz nie odgrywa większej roli w kraju, w regionie stanowi centrum zaopatrzenie i zbytu dla miejscowej ludności, która związana jest głownie z ogrodnictwem, przetwórstwem i rolnictwem. 

 
Głowna przelotowa ulica w Białej Rawskiej, w tle wieża pałacu Lubomirskich


Trochę historii
  Biała, a wcześniej Bela.


Źródła poświadczają istnienie Białej w 1246 roku, natomiast pierwsza zachowana wzmianka pisana pochodzi z 24 sierpnia 1295 roku. Znajduje się ona w dokumencie Bolesława II, w którym książę za uratowanie mu życia podczas najazdu wroga nadał Wawrzyńcowi, kasztelanowi z Białej, przywileje dla jego wsi dziedzicznych. Urzędnik zwany kasztelanem wykonywał funkcje administracyjne, wojskowe i sądowe sprawując władzę nad grodem i podległym mu okręgiem.


Prawa miejskie Biała uzyskała między 1472 a 1498 rokiem. Począwszy od XIV stulecia aż do XVI wieku miasto przeżywało okres pomyślnego rozwoju, który zawdzięczało w dużej mierze odbywającym się tu jarmarkom i targom oraz usytuowaniu na szlakach komunikacyjnych wiodących m.in. od Czerska i Łęczycy ku Sandomierzowi. Wszystko wskazywało na to, że Biała stanie się poważnym ośrodkiem miejskim. Była wtedy niewielką posiadłością biskupów chełmskich. Posiadała już solidnie zbudowany kościół w stylu gotycko- renesansowym. Po otrzymaniu praw miejskich Biała stała się dość żywym miasteczkiem. Osiedliło się w niej wielu kupców i rzemieślników. Przez pewien czas miała nawet granicę celną. Niestety, tych szans na szybki rozwój miasto nie wykorzystało.

Wraz z wygaśnięciem zachodniej linii Piastów mazowieckich (1462 r.) ziemia rawska, a z nią także Biała, znalazła się w Koronie.
Jędrzej Święcicki w swej pracy „Opis Mazowsza" stwierdza, że Biała w owym czasie słynęła nie "zaludnieniem lub ogładą mieszkańców, ile raczej rozbojami głośnymi na całym Mazowszu. Szlachta okoliczna nieustraszona z powodu płochości swojej i zuchwalstwa gotowa jest na każde bezprawie. Postrach dla możnych, z dziką swawolą się rozlewa krew i szerzy pożogę".

Wiek XVII i pierwsza połowa XVIII były okresem upadku miasta. W czasie wojen szwedzkich zostało kompletnie zrujnowane, a liczba ludności spadła do 100 osób. W 1777 roku miasto liczyło 186 mieszkańców. W maju 1794 roku wicebrygadier H. Dąbrowski w okolicach miasta nad Białą prowadził zwycięskie walki.

Od połowy XVIII wieku do 1879 roku Biała była posiadłością możnej rodziny wielkopolskiej - Leszczyńskich herbu Belina. W 1847 roku został zaprojektowany herb miasta, ponieważ wcześniejszy był nieznany. Nie zachowały się żadne pieczęcie miejskie, dlatego musiał powstać nowy herb. Wykorzystano w nim elementy z dwóch herbów rodowych : podkowy - element herbu Belina Leszczyńskich, litery W - elementu herbu Habdank biskupa Buczackiego.

Liczba ludności z 467 osób w 1810 roku wzrosła do 2051 w roku 1900.

W 1870 roku w wyniku reformy administracyjnej Biała utraciła prawa miejskie. [U m. Biała Rawska]




Park połączony jest w jedna całość z cmentarzem i placem kościelnym. Przejście umożliwia furtka.

 Murowany zameczek z I połowy XIX wieku zbudowany w stylu romantycznym na planie litery "L". Bryła jest wielopoziomowa z dwiema wieżami - okrągłą i kwadratową. Całość skomponowana w duchu romantycznej willi włoskiej z motywami neogotyku, neorenesansu. Obiekt zaprojektował włoski architekt Franciszek Lanci dla generała majora wojsk polskich Aleksandra Leszczyńskiego. Budynek pałacu w okresie międzywojennym należał do Gustawa Sułkowskiego. Po wojnie został zaadoptowany na izbę porodową i aptekę. Pełnił także funkcje mieszkalne.
Pałac wraz z częścią parkową założoną przez Lubomirskich w XIXw jest własnością prywatną, w części piwnic pałacu znajduje się restauracja, reszta obiektu jest w fazie remontu. Park przypałacowy z malowniczym zabytkowym modrzewiem łączy się z parkiem miejskim oraz starymi lipami i kasztanami na terenie przykościelnym.


W pałacu mieści się restauracja Pałacowa


Elewacja pałacu od strony wschodniej z basztą okrągłą i kwadratowa wieżą.


 Wejście dla właściciela, który nie życzy sobie, by fotografowano pałac i obejście.


Widok od strony północno - wschodniej. Ul. Przemysłowa.


Wieża kwadratowa


 Po lewej stronie widoczny zakaz fotografowania. :(


Widok od strony ul. Wojska Polskiego.  (DW 725)

 Centrum miasta pochodzi z XVI wieku i nadaje miastu specyficznego charakteru. Zachował się historyczny urbanistyczny układ miasta ( place i ulice) wraz z zabudową przyuliczną.
Zachowało się kilka pożydowskich kamieniczek drewnianych i murowanych z XIX i pierwszej poł. XX wieku oraz gruntownie przebudowany budynek dawnej bożnicy czyli synagogi. Został on wybudowany w latach 1845-47 w miejsce spalonej synagogi drewnianej. Synagoga murowana także została spalona przez Niemców w 1939 r. Obecnie w budynku stacjonuje jednostka straży pożarnej.
Przy ulicy Brukowej znajdowała się mykwa - czyli rytualna łaźnia.



  Ścisłe centrum, gdzie zlokalizowanych jest większość sklepów oraz kościół. Jest nawet supermarket, który zlokalizowany jest u wylotu na Babsk.  Troszkę dalej, na miejscu pracuje piekarnia i ciastkarnia, w której maja wyjątkowe drożdżówki. :)


                Zachowało się tu dużo drewnianej, parterowej zabudowy. Budynek należący do parafii.


17 komentarzy:

  1. Nie byłam tam, jakoś przejeżdża się obok, dlatego z wielką ciekawością poczytałam sobie. Zameczek ładny, cóż właściciel już mniej. A zabudowania takie małomiasteczkowe w klimatem. Lubie takie miejscowości. Fajne zdjęcia i tyle informacji :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki, w okolicy jest sporo ciekawych miejsc, które warte są odwiedzin. :)

      Usuń
  2. A w Czerwińsku nad Wisła rynek zmienia się, nowa studnia i słupki - nieodłączny symbol zmian.

    OdpowiedzUsuń
  3. Dawno w Czerwińsku nie byłem. Ale w opactwie mieszkałem przez dwa tygodnie. Niestety fotek brak. :( Nie były to jeszcze czasy cyfrówko-we. :(

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo urocze miejsce, zamek bardzo ciekawy, szkoda, że ma tak nieciekawego właściciela. Chętnie odwiedzam takie miejsca. Cieszę się, że możemy poznać to miejsce i zobaczyć świetne zdjęcia.
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Rzeczywiście spokojne senne miasteczko, które żyje bardziej do południa. ;)

      Pozdrawiam również. :)

      Usuń
  5. Bardzo ciekawe miejsce, zwłaszcza zamek wygląda interesująco :) A i zdjęcia niczego sobie ;) Pozdrawiam serdecznie :)

    Iza
    http://www.zgwch.blogspot.com

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Od kilku lat w remoncie i to bardzo powoli się ten remont posuwa.

      Usuń
  6. Ciekawe miejsce, warte obejrzenia.

    OdpowiedzUsuń
  7. Dzięki. Zapewne jeszcze tam wrócę, bo w okolicy jest sporo do zobaczenia.

    OdpowiedzUsuń
  8. Pałac naprawdę piękny!Niestety coraz częściej spotykamy się z zakazem fotografowania zabytków.Często nawet bliższe podejście rodzi we właścicielu agresję. Mi osobiscie zdarzyło się to raz.Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dobrze,że nie popadł w totalna ruinę jak wiele innych, gdzie mieściły się takie urzędy i placówki. :)

      Usuń
  9. Jeszcze dodam ,że główne zdjęcie blogowe jest przepiękne!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cisze się,że się podoba. :) Nawiązuje do tytułu bloga. ;)

      Pozdrawiam. :)

      Usuń
  10. Dziwię się, że jest zakaz fotografowania, skoro sam obiekt jest w kiepskim stanie. A remont posuwa się bardzo powoli.

    OdpowiedzUsuń
  11. Astonishingly user pleasant site. Great details available on few clicks.

    OdpowiedzUsuń

Bardzo miło mi, że gościłeś na moim blogu.!
Za pozostawiony komentarz z góry dziękuję i postaram się jak najszybciej odpowiedzieć. Komentarze anonimowe będą moderowane tylko pod warunkiem, że będą opatrzone imieniem lub pseudonimem (nickiem).
Serdecznie pozdrawiam !!!