Wilkowice - dwór i pałac Larischów

Wilkowice, to sympatyczna wioska położona w gm. Zbrosławice w pow. tarnogórskim. 

Po lewej stronie zabudowania dworskie 

  Pierwsza wzmianka o Wilkowicach pojawia się już  w 1256 r. jako wieś należąca w diecezji wrocławskiej. Najbardziej znaną rodziną władającą tymi terenami była niezwykle rozgałęziona szlachta śląska - Larischowie (w kościele w Zbrosławicach znajduje się płyta nagrobna Jerzego Larischa z 1616 r. należącego do naczęsławickiej linii tego rodu). We wsi znajduje się późnobarokowy pałac Larischów z pierwszej połowy XVIII wieku zamieniony na budynek mieszkalny. Gustaw von Larisch umiera bezpotomnie w 1810 r. Wilkowice (w tym pałac) i Laryszów przejmuje jego siostrzeniec Edward von Koschützki. Edward ginie na wojnie w 1913 r. Jego majątek przejmuje 27 grudnia 1816 roku jego brat Karol von Koschützki. Po II wojnie cały majątek wraz z pałacem i zabudowaniami dworskimi  zostaje znacjonalizowany i upaństwowiony.

 

Okolica Wilkowic, tereny należące do byłego majątku. W oddali nieczynna linia kolejowa z Bytomia do Brynka.

Droga od strony Ptakowic

Jeszcze w latach 40-tych pałac oraz zabudowania gospodarcze i cały majątek przechodzi we władanie  PGR, który gospodaruje nim aż do roku 1993. Po tym okresie następowała powolna prywatyzacja i przystosowanie terenów rolniczych do warunków gospodarki wolnorynkowej. Po upadku PGR-ów całe dobra trafiły w prywatne ręce i od tamtej pory trwa sukcesywna odbudowa rozszabrowanego i zrujnowanego majątku.  

 Wyremontowane zabudowania gospodarcze oraz droga prowadząca do restauracji.

 Mini-zoo

 Pozostałości ze starych murów służących jako ogrodzenie

 Plaża i park zbaw dla dzieci

 Miejsce spacerowe wokół stawu.

Zabudowa gospodarcza.

Obiekty po remoncie bardzo dobrze utrzymane.

Cały dwór wraz z pałacem otoczony jest przez do niedawna zaniedbany park krajobrazowy z I połowy XIX wieku, o powierzchni 2,6 ha. Do dziś przetrwało w nim sporo ciekawych okazów starodrzewia, potężne graby pospolite, wiązy polne, lipy drobnolistne, dęby szypułkowe, jesiony wyniosłe, oraz platan klonolistny o obwodzie około 5 m. Od kliku już lat nowy właściciel czyni nieustające wysiłki bu przywrócić park do dawnej świetności. Niestety wielu zabytkowych i wartościowych drzew już nie ma. Pozostały jeszcze platany. I od nazwy tych drzew powstała restauracja, ciesząca się dużym zainteresowaniem. Restauracja została utworzona na zrębach pomieszczeń gospodarczych z 1929 r., które zostały odrestaurowane zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków. Po za tym godne uwagi jest mini-zoo położone w otoczeniu stawów z ławeczkami i placem zabaw dla dzieci.

 Plaża i dróżka spacerowa obok stawu.

Pałac Larischów

 Dziedziniec z pałacem z perspektywy bramy wjazdowej.

Jeśli chodzi o pałac, to jest to budowla jest murowana z cegły, otynkowana, piętrowa, podpiwniczona, nakryta dachem mansardowym z lukarnami, utrzymana w stylu późnobarokowym. Utworzona została na rzucie prostokąta z nieznacznymi ryzalitami na osiach dłuższych elewacji. Fasada frontowa jest dziewięcioosiowa, artykułowana pasami boniowań, posiada ryzalit trzyosiowy podzielony pilastrami, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Elewacje boczne są trzyosiowe, a tylna jedenastoosiowa z centralnym ryzalitem również zwieńczonym trójkątnym przyczółkiem. 

Wejście do pałacu

 

Ocalały piękne witraże w drzwiach wejściowych.

 

Dziedziniec przed pałacem. 

 Niestety ani dwór ani pałac nie jest udostępniony do zwiedzania.

 Pomimo tego, że gospodarz uchodzi za człowieka bardzo dbałego i gospodarnego, bo tak się wypowiadają o nim pracownicy, to bardzo niemiłe są panie zasiadające w biurze, które mieści się na parterze pałacu tuż u wejścia po lewej stronie. Szczególnie uprzejmym człowiekiem, inteligentnym oraz znającym historię i obejście okazał się ogrodnik. (serdecznie pozdrawiam!) 

 

 Na terenie gospodarstwa stoi jeszcze obok pałacu ciekawy budynek, który zapewne z czasem przyjmie nowe obowiązki.

 

Jest jeszcze kilka budynków za płotem nowego gospodarstwa, które służyły jako mieszkania dla ludzi pracujących u "Pana". 

Warto dodać, że Wilkowice mają jeszcze jedną atrakcję. Przy rozwidleniu dróg znajduje się głaz narzutowy o obwodzie prawie 4 metrów.

Źródła: 

gm.zbrosławice,pl

dworypalace.travel.pl