Tworóg to duża miejscowość gminna, położona kilkanaście kilometrów na północny zachód od Tarnowskich Gór. W jej krajobrazie dominuje dwie rzeczki: Blaszynówka i Stoła (lewe dopływy Małej Panwi) oraz Lasy Lublinieckie. Tutaj też krzyżują się drogi do Świniowic, Toszka, Krupskiego Młyna oraz Koszęcina. Przez miejscowość przebieg główna droga krajowa (DK 11) z Bytomia do Kołobrzegu. Początki Tworoga związane były głownie z działalnością kuźnic żelaza, czyli prymitywnych hut. Zakładano je nad Małą Panwią i jej dopływami już u schyłku czasów średniowiecznych - w XV wieku. Z czasem osady tylko kuźnicze obrastały w domostwa rolników i rzemieślników, tworząc w ten sposób niewielkie wioski. Z czasem rozwinął się tutaj także przemysł drzewny, gdzie do dzisiaj funkcjonuje tartak.
Park i elewacja pałacu widziana od strony pldn.wsch.
Kim byli założyciele i właściciele Tworoga?
O Tworogu dokumenty wspominają po raz pierwszy już w roku 1530. W połowie XVII wieku Tworóg z okolicami staje się własnością możnego rodu Collonów. Panują oni tutaj, na przemian z hrabiami de Verdugo, do początków XIX wieku. Do dyspozycji mają wtedy tzw. stary zamek. Nowy, o bardziej rezydencjonalnym charakterze, wznoszą pod koniec XVIII stulecia. To właśnie ta, klasycystyczna budowla zachowała się w Tworogu do dzisiaj. Od 1826 roku mieszkali w niej kolejni dziedzice rozległego majątku Collonów, czyli książęta zu Hohenlohe Ingelfingen. Ostatnim księciem, który władał Tworogiem do końca II wojny światowej, był Karol Gotfryd. To on nakazał przebudować pałac w 1923 roku. Wcześniej, w 1921, w czasie ostatniego powstania śląskiego, w budynku kwaterował sztab Grupy „Północ” Wojsk Powstańczych.
Portyk główny
Portyk główny
Wejście główne
Zespół pałacowo-parkowy
Obecnie gospodarzem pałacu w Tworogu jest miejscowy Urząd Gminy. Pałac stoi w centrum miejscowości. Jest to dwukondygnacyjny budynek, na rzucie podkowy. Dach ma kształt mansardowy. W fasadzie głównej, skierowanej ku północnemu zachodowi, wyodrębniono trzy płytkie ryzality. Ganek wejściowy ozdobiono kolumnami. W parku za pałacem warto zobaczyć późnobarokową kapliczkę, z końca XVIII wieku. Wyróżnia się ładnym, gontowym dachem z dwukondygnacyjnym hełmem i latarnią.
Pomimo, że w samej miejscowości jak i w okolicy jest sporo ciekawych miejsc, to raczej miejscowi urzędnicy nie są zbytnio otwarci na promocję swego najbliższego regionu. E-milowo zwracałem się do pracowników gminy o udostepnienie informacji na temat atrakcji i ciekawych miejsc w gminie Trwóg, ale nawet nikt nie odpisał słowem.
Z zewnątrz pałac i park można oglądać bez żadnych przeszkód, ponieważ teren nie jest ogrodzony. Wnętrze można zobaczyć w godzinach pracy UG. Tworóg. Przy okazji warto pospacerować po miejscowości. Warto też zajrzeć na stację kolejową i zobaczyć dworzec. Co prawda nieużytkowany, ale budowla bardzo ciekawa i z kolejowym klimatem. Natomiast w sąsiedniej miejscowości usytuowany jest piękny pałac w Brynku, o którym jeszcze napiszę. Z kolei w lasach istnieją przepiękne uroczyska nadające się na krótkie spacery jak i na dłuższe wycieczki. Polecam: Szkarotkowe Stawy w Połomii, o których nieco wspinałem na stronce.
Zródła: https://slaskie.travel
