niedziela, 8 października 2023

Rogoznica i Zmajevo oko

Ten kto raz był w Dalmacji, zapragnie przyjechać tu po raz kolejny. I to nie jest tylko moje odczucie i pragnienie, o czym świadczy ilość Polaków w tej części Chorwacji. Po odwiedzeniu kilku miejscowości przyszedł czas na Rogoznicę. Jest to przepięknie położona miejscowość w południowej części powiatu Šibenik-Knin, w głębokiej zatoce, która jest dobrze chroniona przed podmuchami wiatru.  Rogoznica – pomimo że wydaje się niewielka, ma 54 km długości linii brzegowej i przyjazne położenie  geograficzne, które umieszcza ją w centrum wybrzeża Dalmacji. Warto dodać, że należy do najbardziej wystającej części chorwackiego lądu, która wnika głęboko w Morze Adriatyckie. 


Jeśli chodzi o historię, to kontynentalna część Rogoznicy była zamieszkana już w 1390 roku. Ale obawiając się Turków, w 1518 roku ludność przeniosła się na wyspę ze względów bezpieczeństwa.

Dzisiejsze centrum Rogoznicy składa się z niegdyś części lądowej zwanej Kopača i wysepki Kopara, połączonych sztucznym nasypem w jedną całość. 




Widok ze wzgórza półwyspu Gradina 

Położenie Rogoznicy oddziela północny i południowy Adriatyk, co ma niezwykły wpływ  na tym obszarze na pogodę i przyjazny klimat. Jednym z najbardziej ciekawym a zrazem charakterystycznym miejscem miejscem jest Przylądek Planka, gdzie mamy bezpośrednie zderzenie  wiatrów i prądów morskich, jakby walkę "bora i jugo”. Właśnie klimat jest jednym z najbardziej atrakcyjnych elementów przyciągających turystów, gdyż w Rogoznicy jest średnio 2600 godzin słonecznych. 



Widok z Kopary 

Jeśli chodzi o historię, to kontynentalna część Rogoznicy była zamieszkana już w 1390 roku. Ale obawiając się Turków, w 1518 roku ludność przeniosła się na wyspę ze względów bezpieczeństwa.

Dzisiejsze centrum Rogoznicy składa się z niegdyś części lądowej zwanej Kopača i wysepki Kopara, połączonych sztucznym nasypem w jedną całość. 


Widok na najstarszą część miejscowości i Koparę, na które jest maszt przekaźnika i Lawendowy labirynt. 


Marina Frata



Obecnie centrum Rogoznicy znajduje się na półwyspie, wcześniej na wyspie,  gdzie stare kamienne domy są w większości zachowane do dzisiaj, co nadaje nabrzeżu Rogoznicy autentyczną śródziemnomorską atmosferę. Większość wyspy jest pokryta sosnami i jest idealna do spacerów oraz innych rodzajów rekreacji. 




Ta piękna wioska rybacka ma naturalnie chroniony port, głębokie zanurzenie, które zawsze zapewniało bezpieczne kotwicowisko nawet dla większych statków.  Z kolei gęsty las sosnowy, długa promenada nad morzem, piękne plaże, wysepki i zatoki oraz Jezioro Smoka (Smocze oko) w krasowym skalistym podłożu, przyciągają dziś oprócz żeglarzy i wielu innych turystów oraz miłośników przyrody. 

 




Marina Frata 






HISTORIA

Pierwsi osadnicy wybrali na swoją siedzibę kontynentalną część dzisiejszej Rogoznicy – Kopača w 1390 roku, a pobliską wysepkę – Kopara, gdzie mieszkańcy szukali schronienia przed najazdami tureckimi, zamieszkano w 1518 roku. Kiedy zagrożenie ze strony Turków minęło, wyspa została połączona z lądem kamienną groblą. W 1809 roku, podczas panowania francuskiego, na wyspie zbudowano fortecę. 




Stary kościół św. Jana z Trogiru z 1324 roku na pobliskim przylądku Ploče świadczy jednak, że obszar ten był odwiedzany jeszcze przed przybyciem pierwszych osadników. Potwierdzają to badania w Jaskini Loznica, gdzie na cmentarzu odkryto kilka nagrobków. Rogoznica jest nadal typową śródziemnomorską miejscowością, której ludność zajmuje się głównie rybołówstwem, uprawą ziemi i turystyką.  


Jezioro "Smocze Oko"

Jezioro Smocze Oko jest unikalnym zjawiskiem hydrogeomorfologicznym wschodniego wybrzeża Adriatyku, w którym ze względu na szczególne właściwości fizykochemiczne rozwinęła się osobliwa flora i fauna. Znajduje się na półwyspie Gradina, obok cienkiej powłoki, która oddziela zatoki Soline i Koprišće.  Zmajevo oko toczone jest pionowymi skałami o wysokości od 4 do 24 metrów. Powierzchnia jeziora wynosi około ok. 10 000 m², a maksymalna zmierzona głębokość to 15 metrów. Chociaż niektóre źródła podają, że w niektórych miejscach  głębokość  może sięgać nawet do 60 m. 






Jak powstało to śródlądowe jezioro? Przypuszczeń i teorii jest wiele. A jeszcze więcej legend. 






W ciągu stuleci zdarzało się, że woda w jeziorze wrzała. To niezwykłe zjawisko przyrodnicze miało wpływ na powstanie wielu legend o ludziach i mitycznych stworzeniach, wśród których najciekawsza jest ta o bezwzględnym smoku. Smok ten żył w jeziorze i pobierał od mieszkańców okolicznych wsi krwawą daninę, zabierając najpiękniejsze dziewczęta i najdorodniejsze owce. Jest i legenda o smoku Murinie, synu Posejdona, który co prawda chronił pobliską miejscowość Rogoznica przed złodziejami, ale żądał słonej zapłaty za swoje usługi. Trwało to do czasu aż pojawił się śmiałek Arystoteles i wyzwał smoka na pojedynek na włócznie. Jezioro powstało prawdopodobnie w wyniku zwycięstwa Arystotelesa i do dziś ma nadprzyrodzoną moc. 


Inne źródła wskazują, że wcześniej we wnętrzu wzgórza Gradina znajdowała się ogromna jaskinia, która ma podziemne połączenie z morzem i najprawdopodobniej się zawaliła. A zawalisko stworzyło cylindryczne jezioro. 

Jak naprawdę było, pozostaje to w domysłach oraz celem dalszych badań geologów i przyrodników. Smajevo oko stanowi atrakcje turystyczną i miejsce dla śmiałków, którzy bardzo chętnie skaczą z kilkunastu metrów do wody. I najczęściej są to Polacy ;)    








Polecam zatem odwiedzenie Rogoznicy i spacer nie tylko nad Zmajevo oko, ale również na sam szczyt wzgórza, z którego roztaczają się przepiękne widoki. Szczególnie o zachodzie słońca.