niedziela, 28 lutego 2016

Ruda Śląska - zabytkowy dworzec w Chebziu

Zanim będzie mowa o samym dworcu, warto nieco wspomnieć o tej ciekawej z wielu względów miejscowości, która w tej chwili jest dzielnicą Rudy Śląskiej.





  Pierwsza wzmianka o Chebziu (pisanej wówczas jako „Hebzie”) pochodzi dopiero z 1844 r. Wcześniej, bo około końca XVIII wieku, znajdowała się tu przydrożna karczma. W 1822 r. w rejonie obecnego Chebzia powstała huta cynku „Gute Hoffnung” (Dobra Nadzieja), a w późniejszych latach kopalnie. W 1925 r. rozpoczęła działanie kolejna huta o nazwie „Morgenroth” (Jutrzenka), która to nazwa przyjęła się dla całej niemieckiej osady.
Chyba najbardziej do rozwoju tego miejsca przyczyniła się budowa kolei. Historia żelaznej drogi na tym terenie liczy ponad półtora wieku. Już w 1846 r. na wiodącej tędy linii z Wrocławia do Mysłowic powstał przystanek kolejowy.







Pierwszy budynek dworca z prawdziwego zdarzenia wzniesiono w Chebziu w 1859 r., kiedy to zbudowana została boczna linia do Tarnowskich Gór, która poprzez Bobrek i Karb łączyła się z obecną linią biegnącą od Bytomia i Chorzowa w kierunku Tarnowskich Gór.

Na uwagę zasługuje nie tylko bryła obecnego dworca, ale cały zespół stacyjny, gdyż został wybudowany pod koniec XIX wieku. Na planach z 1901 roku widnieje już ukształtowany cały zespół zabudowań, w skład którego wchodzą: budynek główny, poczta, administracja, warsztat i zabudowania peronu Chebzie-Wirek. W latach 1900-1902, a następnie 1902 – 1906, nastąpiła dalsza rozbudowa i  modernizacja stacji. Najbardziej charakterystycznym elementem zabudowań stacyjnych w Chebziu jest jednak budynek dworca kolejowego. Jego elewacja została wykonana w  formie wizualnej muru pruskiego, założonego na ruszcie stalowym wypełnionym cegłą licową.

Równolegle w latach 1902-1914 w pobliżu stacji wzniesiono także domy kolejarskie. W tej chwili większość zabudowy zlokalizowanej przy ul. Przedtorze oraz Pawła ujęta jest w w gminnym spisie zabytków Rudy Ślaskiej. Szkoda tylko, że rejestr zabytków pozostaje jedynie na papierze.
















Warto dodać, że w latach 2006-2010 dworzec w Chebziu znajdował się na trasie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Jednak już 2011 r., wobec postępującej dewastacji - szczególnie nasilonej po likwidacji kolejowych kas - wojewódzki samorząd wykreślił dworzec ze Szlaku.
Obecnie, po przeprowadzonym remoncie szlaku kolejowego pomiędzy Katowicami a Gliwicami, peronów oraz wiaty, pl. dworcowy prezentuje się nawet nieźle.  Gorzej jeśli wejdziemy do środka.



































Chebzie to jednak dalej ważny węzeł komunikacyjny w tej części regionu. Tuż obok przebiega trasa szybkiego ruchu znana jako DTŚ, oraz ważna trasa wojewódzka DW 925 - łącząca Bytom z Rybnikiem.Nieopodal dworca znajduje się tu także pętla tramwajowa. Prawie cała okolica, która zabudowana jest najczęściej "familokami" (tradycyjnymi, głownie górniczymi kamieniczkami), należy do swoistych enklaw określanych jako „śląskie klimaty”. Kolorytu dodają im wszechobecne napisy kibicowskie - manifestujące swoją sympatie dla Ruchu Chorzów lub Górnika Zabrze.


 Chebzie wśród mieszkańców Górnego Śląska funkcjonuje nieraz jako symbol czegoś, co jest bardzo daleko – ze względu na ową, wspomnianą wyżej, końcową pętlę tramwajową. Często tramwaje dojeżdżały tu okrężnymi trasami. Np tramwaj nr. 18, który z racji przestarzałej linii trakcyjnej od 14 lutego 2015  został zawieszony w kurowaniu, a uruchomiono linię autobusową nr 118 na trasie Bytom Dworzec – Chebzie Dworzec PKP.





W tej chwili miasto Ruda Sląska stara się o dofinansowanie i  odbudowę dworca oraz okolicy, by stworzyć tu centrum przesiadkowe z prawdziwego zdarzenia. Szczegóły można zobaczyć pod linkiem: Chebzie nowoczesnym centrum przesiadkowym

10 komentarzy:

  1. Trochę wspomnień odżyło :) Wsiadało się na tej stacji jeszcze jak parowozy kursowały na trasie do Wrocławia i tramwaj linii 11 składał się z wagonów z drewnianymi ławkami :) Mimo wszystko myślałem, że gorzej będzie teraz wyglądał ... Pozdrawiam i dziękuję za tę garść wspomnień :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetny pomysł z tym centrum przesiadkowym. Przekaż władzom Rudy Śląskiej że tak trzymać - te miejsca muszą żyć, tętnić ludźmi i kipieć od ruchu. Nie miało by sensu tworzenie kolejnego skansenu.

    OdpowiedzUsuń
  3. Oby się te starania powiodły ;)
    Kolej to jednak wspaniały wynalazek..

    Pozdrowienia!

    OdpowiedzUsuń
  4. Dzielnica wisi niejako w polu, choć to istotny dla tej części aglomeracji węzeł komunikacyjny. Fajnie, że jest pomysł przy okazji na rewitalizację zespołu, szkoda, że będzie on średnio funkcjonalny - zwłaszcza, że przystanki autobusowe są "rozstrzelone" po dzielnicy a pętla tramwajowa - względnie odległa.
    Przy okazji pragnę wszystkich zaprosić także na swoją stronę:
    http://fotorelacjesilesia.blogspot.com/2016/02/krystyna-panna-ziemi-bytomskiej.html

    OdpowiedzUsuń
  5. Wspaniałe fotografie! Jestem zauroczona :)
    Pozdrawiam serdecznie z deszczowo-śniegowej Wieliczki!

    OdpowiedzUsuń
  6. PIekne wspomnienia serdecznie pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  7. Może i zabytkowy, niestety bardzo zaniedbany budynek psuje ogólne wrażenie. Chociaż dobrze, że jeszcze stoi. Nasz w Mikulczycach to już tylko na zdjęciach można pooglądać.
    Ciekawy post, pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  8. Chebzie pętla... nawet jeśli ktoś w Chebziu nie był, to owe hasło znał na pewno :D

    OdpowiedzUsuń
  9. Mój ulubiony dworzec w województwie śląskim...

    OdpowiedzUsuń
  10. No koleje na śląsku są bardzo pożyteczne, chociaż lepiej mi się jeździ autobusami.

    OdpowiedzUsuń

Bardzo miło mi, że gościłeś na moim blogu.!
Za pozostawiony komentarz z góry dziękuję i postaram się jak najszybciej odpowiedzieć. Komentarze anonimowe będą moderowane tylko pod warunkiem, że będą opatrzone imieniem lub pseudonimem (nickiem).
Serdecznie pozdrawiam !!!