Bytom - Aleja Muz

Zanim zrelacjonuję i podkreślę uroki muz, warto wspomnieć nieco o samym ich  twórcy - Tadeuszu Sadowskim, który urodził się na Wołyniu w 1915., a zmarł w 1991 r.

Rzeźbiarz, związany był ze śląskim środowiskiem artystycznym. Wcześniej kształcił się na Wydziale Sztuk Pięknych uniwersytetu w Wilnie u T. Niesiołowskiego i w pracowniach rzeźby K. Jakimowicza i H. Kuny. W 1938 wyjechał do Lwowa. W 1939 został zmobilizowany do 14 pułku Ułanów Jazłowieckich. Po ucieczce z niewoli w 1940 wrócił do Lwowa, gdzie projektował scenografie i kostiumy do przedstawień operowych. Po wojnie osiadł w Bytomiu. Jest autorem 621 prac rzeźbiarskich - monumentalnych rzeźb w parku miejskim, oraz wielu innych m.i.n. fontanny przy placu Akademickim, pomnika powstańców w Radzionkowie, licznych rzeźb sakralnych, elementów małej architektury miejskiej, tablic pamiątkowych. Prace artysty znajdują się w zbiorach Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, a także w Szwajcarii, Kijowie i Charkowie.

Ponadto inne wcześniej znane pomniki Tadeusza Sadowskiego to: Karol Świerczewski, który został zdetronizowany i przez dłuższy czas spoczywał na śmietnisku przy ul. Elektrownia razem z  kruszywem i odpadami drogowymi. Niestety słuch po nim zaginął. Inne jego dzieła to:  Stanisław Moniuszko przy wieżowcu obok Opery Ślaskiej, Fryderyk Chopin na pl. Sikorskiego. Spod jego ręki wyszły inne rzeźby plenerowe  do dziś oglądane: "Górnik" obok Kopalni Powstańców Śląskich w Bytomiu, "Bramkarz" obok stadionu Polonii Bytom, "Hokeista" obok lodowiska Polonii Bytom, "Foki", "Pelikany", "Ryby" i "Niedźwiadki" w WPKiW w Chorzowie. Z resztą zaprojektował wnętrza w bytomskich hotelach "Pionier" i "Bristol". Tworzył także obrazy i grafiki. Laureat wielu nagród, wyróżnień i medali dla działacza w zakresie kultury.

Na skwerze w Parku Miejskim w Bytomiu, własnie z jego inicjatywy przycupnęło 9 pięknych muz, tworząc w tym miejscu uroczą aleję. Muzy prezentują różne sfery życia i nauk trzymając w rękach atrybuty związane z tymi dziedzinami. W tej chwili po częściowej rewitalizacji parku miejskiego  
cała okolica alei muz zyskała na  estetyce. 

S. Moniuszko

Być może pragnieniem  Tadeusza Sadowskiego było, by wszyscy zniewoleni przez bóstwo pracy jakim był PRL, choć przez chwilę - wypoczywając w parku mogli mieć kontakt z kulturą i sztuką. Natomiast mitologia grecka świetnie się do tego nadawała. Zapewne wielu spacerując obok muz zastanawiali się, co takie atrybuty mogą symbolizować? 

  
Według wierzeń starożytnych Greków muzy były córkami Zeusa i tytanidy Mnemosyne, bogini pamięci. Urodziły się w Pierii u stóp Olimpu. Mieszkały na szczytach gór, Helikonie w Beocji i Parnasie. Hezjod, który według legendy stał się ich kapłanem, tak zaczął swój poemat "Teogonia":

"Wdzięczne ciała obmywszy w rzeźwiących nurtach Permesu muzy, Olimpu dziewice, korowód piękny zawiodły na Helikonu wyżynach, stąpając pieśniom do wtóru. Stamtąd, ruszywszy gromadą, w całuny mgielne spowite, szły pośród nocy w dolinę, śpiewając głosem przecudnym. One to niegdyś Hezjoda uczyły pięknego śpiewania u Helikonu podnóża, gdzie owce pasł białorunne. Kostur dały mi potem do rąk, ułamawszy laurową gałąź pięknie rozkwitłą - i boską natchnęły mnie pieśnią".

W sumie muz było dziewięć. Każda z nich była opiekunką jakiegoś rodzaju poezji, sztuki czy nauki. Jako boginie pieśni związane były z bogiem Apollonem, który stał się ich zwierzchnikiem. W sztukach przedstawiano je z nieodłącznymi atrybutami, po których łatwiej można było je odróżnić.

Kaliope - Pięknolica; opiekunka poezji epickiej (bohaterskiej); najczęściej przedstawiano ją z tabliczką do pisania i rylcem albo ze zwojem; uważana za najstarsza i najmądrzejszą z muz.

Klio - Głosząca sławę; opiekunka historii; przedstawiana w postaci siedzącej, z rozwiniętym pergaminem.

Euterpe - Radosna; opiekunka poezji lirycznej; przedstawiana z aulosem.

Taleja - Rozkoszna; opiekunka komedii; przedstawiana z maską komiczną, laską pasterską lub wieńcem bluszczowym.

Melpomene - Śpiewająca; opiekunka tragedii; przedstawiana z maską tragiczną lub maczugą Heraklesa.

Terpsychora - Kochająca taniec; opiekunka tańca i pieśni; przedstawiana najczęściej w tanecznej pozie, z lirą i plektronem.

Erato - Umiłowana; opiekunka poezji miłosnej; przedstawiana z lirą.

Polihymnia - opiekunka poezji chóralnej i sztuki mimicznej; najczęściej ukazywana w zadumanej postawie, bez atrybutów.

Urania - Niebiańska; opiekunka astronomii; przestawiana z cyrklem i globusem astralnym.

Obok Muz w na Południowym stawie zwanym również Łabędzim jest jeszcze rzeźba Pelikanów.

Nowy mostek - zwanym miłości (przed zbiórką na starym mostku zawieszano kłódki)

W parku im Kahla

Mostek

Bytomski park jest rewitalizowany już od kilku lat. Ostatnimi czasy miasto przygotowało film, który ukazuje cenne bogactwo miejskiej przyrody, tuż obok gęsto zasiedlonych dzielnic. 

W takim razie zapraszam również do obejrzenia filmiku :)