Sulejów - Opactwo Cystersów

Sulejów – miasto w powiecie piotrkowskim, województwie łódzkim, siedziba gminy Sulejów, nad rzeką Pilicą i Radońką. Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto liczyło 6332 mieszkańców. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. piotrkowskiego. Po zbudowaniu w latach 1969–1973 tamy na Pilicy w Smardzewicach (w pobliżu Tomaszowa Mazowieckiego) i spiętrzeniu rzeki, w pobliżu miasta powstał Zalew Sulejowski.

Sulejów był miastem królewskim. Początki osady związane są z istniejącą przy przeprawie przez Pilicę komorą celną, rozwój grodu związany jest z opactwem cysterskim, ufundowanym tu w 1176-1177 r. przez Kazimierza Sprawiedliwego. Opactwo zostało założone w miejscu, które obecnie nazywa się Podklasztorze. Prawa miejskie miasto uzyskało w połowie XIII wieku, potwierdził je Władysław Łokietek w 1308 r.

Wielkim wydarzeniem w historii miasta był wiec, który odbył się 20-23 czerwca 1318 r. Na tym właśnie wiecu uroczyście przyjęto warunki papieskie i uchwalono wznowienie Królestwa Polskiego. Wystosowano prośbę do papieża Jana XXII aby wyraził zgodę na koronację Władysława Łokietka. W poselstwie do Awinionu wysłano biskupa kujawskiego Gerwarda.

Sulejów położony był przy szlaku handlowym ze Śląska i Wielkopolski na Ruś. W 1410 roku opactwo cysterskie było jednym z miejsc postoju wojsk polskich prowadzonych przez Władysława Jagiełłę na pola Grunwaldu.

Zniszczenia podczas potopu szwedzkiego spowodowały upadek miasta. W 1819 r. skasowano klasztor cysterski, a Sulejów stał się miastem rządowym. W latach 1870–1927 Sulejów był pozbawiony praw miejskich i został włączony do zbiorowej gminy wiejskiej Łęczno, a od 1912 r. stanowił osobną gminę, ale nadal nieposiadającą praw miejskich. W 1927 r. Sulejów odzyskał prawa miejskie, co przyczyniło się do jego szybszego rozwoju.


Ponowna stagnacja nastąpiła po 1939 r. 4 września 1939 r. niemiecka Luftwaffe zbombardowała Sulejów. W wyniku działań wojennych Sulejów został zniszczony w 80%, a pod gruzami domów i w obozach zginęło ponad 2000 mieszkańców.

Po II wojnie światowej miasto zostało odbudowane. Dalej głównym zajęciem dla mieszkańców było wypalanie wapna. W 1986 r. do klasztoru wrócili cystersi.

Opactwo Cystersów w Sulejowie należy do najlepiej zachowanych cysterskich założeń obronnych w Europie. Jego najcenniejszą częścią jest późnoromański kościół pw. św. Tomasza Becketa, konsekrowany w 1232 roku. Z I połowy XIII wieku pochodzi również wschodnie skrzydło klasztoru. Pozostałe zabudowania powstawały na przestrzeni XV-XVIII w. Przeprowadzone w latach 1973-1981 remonty i odbudowa przywróciły obiektowi jego pierwotny blask. W klasztornym kościele uwagę przyciągają również: bogato zdobiona ambona i stalle w stylu rokoko z poł. XVIII w., piękne lwy rzeźbione w drewnie z początku XVII w. oraz 22-głosowe organy z 1644 r. Pozostałe budynki dawnego klasztoru to m.in. XIII-wieczny kapitularz, którego sklepienie podtrzymuje charakterystyczna, przepiękna kolumna z piaskowca, wieże i baszty (łącznie 6), arsenał oraz pałac opata.

Jak tu trafić?  Pomocna może być poniższa mapka.

Zródła: Wikipedia.pl, sulejow.pl