Rudawy Janowickie- Husyckie Skały

Zanim skupię się na głównym temacie postu, chciałbym nieco wspomnieć, skąd się wzięli Husyci i jaką rolę mieli do wykonania. Początków tego ruchu należy szukać w pierwszej dekadzie XV.

Wtedy to Jan Hus, profesor uniwersytetu w Pradze, kaznodzieja i teolog, zaczął głosić potrzebę reformy  Kościoła, gdyż nauki kościelne nie znajdywały potwierdzenia   w Piśmie Świętym, na które to rzekomo powoływały się ówczesne władze kościoła  katolickiego. Opowiadał się m.in. przeciwko sprzedaży odpustów, potępiał bogactwo kleru katolickiego, ponadto chciał umożliwić wiernym samodzielne studiowanie Pisma Świętego. W tym celu poświęcił większość własnego życia i przełożył Biblię na język czeski, by mogła trafić do prostych ludzi.

Nie spodobało się to władzom w Rzymie i w 1411 r., dlatego też został ekskomunikowany przez papieża. Wtedy to z rzekomą pomocą przyszedł  Zygmunt Luksemburski - władca Węgier i król rzymski (jeszcze niekoronowany na cesarza), wezwał go na sobór w Konstancji, gwarantując nietykalność Husa listem żelaznym. Mimo to, czeski teolog został w 1415 r. spalony na stosie za herezję. Czesi byli oburzeni wiarołomstwem Zygmunta i nigdy nie wybaczyli mu śmierci Husa.

Powstał zatem nowy ruch - Husytyzm, który  początkowo miał znaczenie religijne i był próbą zwrócenia uwagi na potrzebę reformy Kościoła rzymskokatolickiego w Europie. Jednak po 1415 roku, gdy stany czeskie wyraziły publicznie swój protest wobec spalenia na stosie Jana Husa, przybrał formę ruchu politycznego i stał się powodem rewolty w Czechach, a następnie obronnych wojen husyckich, wymierzonych przeciwko dążeniom katolików, wspieranych przez papieża i cesarza Zygmunta z dynastii Luksemburgów, które miały położyć kres działalności husytów.

 Dążenia te doprowadziły do zorganizowania czterech krucjat przeciwko husyckim Czechom. Wszystkie zakończyły się całkowitą klęską krzyżowców (ostatnia koło Domažlic prawie bez walk).

W latach 1417-1434, kiedy to Czechy i część Moraw opanowane były przez husytyzm, ruch ten podzielił się na kilka frakcji, z których główną rolę odgrywały konkurujące ze sobą, jednak wspólnie walczące przeciwko krucjatom, skrzydło radykalne z ośrodkiem w Taborze i skrzydło umiarkowane z ośrodkiem w Pradze.

Ruch obejmował swoim zasięgiem głównie Czechy. Próbowano go jednak zaszczepić w innych Krajach Korony Świętego Wacława oraz w Niemczech i w Królestwie Polskim. Czescy aktywiści podejmowali akcje misyjne w ościennych krajach Europy. Teolodzy husyccy brali udział w soborach powszechnych w Konstancji, który m.in. skazał i żywcem spalił Jana Husa, a po klęskach krucjat także w Bazylei. Nierzadko zdarzało się, że zagraniczni księża i biskupi przyjeżdżali do Czech, aby zasilać ograniczone brakiem osób wyświęconych, szeregi duchowieństwa husyckiego.

W 1434 roku nauki głoszone przez umiarkowanych husytów uzyskały akceptację ze strony soboru powszechnego. W wyniku podpisania kompaktów praskich na terenie Królestwa Czech został utworzony Kościół utrakwistyczny, który istniał do 1627 roku.

Współcześnie husytyzm w swojej pierwotnej postaci nie istnieje, jednak jego idee przetrwały habsburską re-katolicyzację Czech i odwołują się do jego tradycji niektóre Kościoły ewangelickie na świecie, zwłaszcza bracia morawscy i Ewangelicki Kościół Czesko-braterski. Akces do spuścizny po ruchu husytów zgłasza również powstały w XX wieku modernistyczny Czechosłowacki Kościół Husycki.

Na Husyckich Skałach

Husyckie skały

Na najwyższym elemencie ostańca pozostał mało czytelny napis.

Lata 1930-1945 - Husyckie Skały z figurą orła, w oddali Sokolik. 
[potografia archiwalana - fotopolska]

 Widoczny na archiwalnym zdjęciu tekst został wykuty w końcu XIX w. lub na pocz. XX w., gdy modne stało się dedykowanie obiektów fizjograficznych postaciom historycznym. Wtedy to skałkom nadano imię ks. feldmarszałka Gebharda Leberechta von Blüchera (1742-1819), zwycięzcy Napoleona pod Lipskiem. 

Ponadto umieszczono na specjalnie ustawionym głazie tablicę z jego nazwiskiem i datą 1813, a na wierzchołku żeliwnego orła pruskiego. Skałka cieszyła się powodzeniem jako miejsce odpoczynku w drodze na oba szczyty Sokolików.

Niestety dzisiaj jakby mniej jest szacunku dla historii. Tablica informacyjna spoczywa w pozycji leżącej i najwidoczniej komuś przeszkadzała. 

Od strony południowej wejście na skałki nie stanowi wielkiego wyzwania

Husyckie Skały to wypiętrzenie skalne o wysokości około 20 m u północno-wschodniego podnóża  Krzyżnej Góry. Opada ku Przełączce, oddzielającej je od Sokolika. Zbudowane są z waryscyjskich granitów karkonoskich z żyłami aplitów. Husyckie skały tworzą dwie baszty, łatwo dostępne ze ścieżki biegnącej powyżej nich. Stanowią punkt widokowy zabezpieczony żeliwną barierką. Na szczytowym plateau stoi głaz z widocznymi śladami niemieckiego napisu, dawniej zwieńczony figurą orła zrywającego się do lotu. 

 Widok na zalesiony wierzchołek Sokolika

Warunki do utrzymania się w taki środowisku nie są łatwe

Platforma widokowa na Sokoliku

Z krawędzi otwiera się widok na Sokolik. Wokół skałki rośnie las mieszany. Husyckie skały bywają celem wspinaczki. Nazwa skałki od początku odnosiła się do wydarzeń związanych ze zdobyciem pobliskiego zamku Sokolec i ucieczki husytów z niego w 1434 r. Według legendy uciekinierzy zmylili drogę i spadli ze skałki, ponosząc śmierć. Stare nazwy niemieckie też nawiązywały do tego wypadku, chociaż nie w tak bezpośredni sposób.

Lata 1910-1940 - Krzyżna Góra, Szwajcarka z widokiem na Sokolik i Husyckie Skały z widokiem na Sokolik. [potografia archiwalana - fotopolska]

Nazwa Kutschstein miała brzmienie gwarowe, natomiast Gotschenstein miała pochodzić od przebiegającej przez nią granicy posiadłości Schaffgotschów. W końcu XIX w. lub na pocz. XX w., gdy modne stało się dedykowanie obiektów fizjograficznych postaciom historycznym, skałkom nadano imię ks. feldmarszałka Gebharda Leberechta von Blüchera (1742-1819), zwycięzcy Napoleona pod Lipskiem. Umieszczono na specjalnie ustawionym głazie tablicę z jego nazwiskiem i datą 1813, a na wierzchołku żeliwnego orła pruskiego. Skałka cieszyła się powodzeniem jako miejsce odpoczynku w drodze na oba szczyty Sokolików. Obecnie z pierwotnego zagospodarowania zachowała się barierka i ślady napisu na głazie ale nadal jest to jedna z popularniejszych grup skalnych Rudaw Janowickich.

Husyckie Skały widziane z Sokolika

Zatem z czystym sercem polecam Góry Sokole, inaczej też zwane Sokolikami (niem. Fischbacher Forst) – jest to łatwo dostepny niewielki masyw składający się z Krzyżnej Góry (654 m n.p.m.), Sokolika (623 m n.p.m.), Browarówki (510 m n.p.m.), Rudzika (500 m n.p.m.) Łysej (490 m n.p.m.), Buczka (456 m n.p.m.) oraz kilku mniejszych, bezimiennych kopek, na północno-zachodniej krawędzi Rudaw Janowickich w Sudetach Zachodnich, w pobliżu Jeleniej Góry i Janowic Wielkich. Od głównego masywu Rudaw oddzielone Przełęczą Karpnicką (475 m n.p.m.). Od północy graniczą z Górami Kaczawskimi, od zachodu z Kotliną Jeleniogórską, od południa ze Wzgórzami Karpnickimi.

Widok z Sokolika na  Husyckie Skały i Krzyżną Górę

Zbudowane całkowicie z górnokarbońskiego granitu karkonoskiego, w którym spotyka się żyły aplitowe i kwarcowe. Znajduje się tu znaczne nagromadzenie skałek, blokowisk, pojedynczych bloków skalnych. Istnienie ciosu biegnącego w trzech kierunkach oraz sposób wietrzenia i denudacji granitu spowodowały powstanie charakterystycznego krajobrazu z odosobnionymi wieloma kopami i kopkami, nie tworzącymi wyraźnych grzbietów i często zwieńczonych skałkami, które czasami wyrastają też na zboczach. To podobieństwo budowy geologicznej i kraobrazu do Kotliny Jeleniogórskiej spowodowało, że niektórzy geografowie zaliczają Góry Sokole do Kotliny, jednakże pod względem orograficznym i ze względu na wysokość bezwzględną należą one do Rudaw Janowickich.

Pokryte są lasami świerkowymi, podrzędnie świerkowo-bukowymi z nielicznymi polanami.

Schronisko Szwajcarka

Znajduje się tu schronisko Szwajcarka, obozowisko wspinaczy oraz niewielkie pozostałości zamku Sokolec pod Krzyżną Górą.

Oj... ci prawdziwi mężczyźni 

Jest to jeden z częściej odwiedzanych rejonów wspinaczkowych. Często służy jako baza treningowa przed wspinaczką w Tatrach z racji podobieństwa budowy skał.

Źródła: geoexplorer.blog.pl
            wikipedia.pl
            fotopolska.eu