wtorek, 21 października 2014

Bytom - rezerwat Segiet

 Bytom - rezerwat Segiet

W północnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, na pograniczu miast Bytomia i Tarnowskich Gór, w bezpośrednim sąsiedztwie bytomskiej dzielnicy Blachówka, zlokalizowany jest rezerwat leśny Segiet. Warto również dodać, że rezerwat Segiet   decyzją Komisji Europejskiej  z 13 listopada 2007 r. objęty został ochroną jako obszar  Natura 2000 -  Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie.

Sam rezerwat   położony jest w szczytowych partiach Srebrnej Góry (347 m n.p.m.), będącej jednym z wyższych wzniesień zachodniej części Garbu Tarnogórskiego. Już w 1908 r. zostały podjęte starania o utworzenie rezerwatu na Srebrnej Górze, w obrębie kompleksu leśnego, zwanego Lasem Segieckim.

W czerwcu 1916 r. odbyto więc wizję lokalną z udziałem przyrodników, nadleśniczego i przedstawiciela hrabiego Donnersmarcka, będącego właścicielem tych terenów.

 

 Jednak się opłacało. Późniejsze wielokrotne starania o utworzenie rezerwatu, zarówno przyrodników polskich jak niemieckich, zakończone zostały powodzeniem dopiero w 1953 r. wtedy to zarządzeniem ministra Leśnictwa z dnia 27 kwietnia 1953 roku, powołano częściowy rezerwat przyrody pod nazwą Segiet o powierzchni 24,29 ha, w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i społecznych fragmentu naturalnego lasu bukowego z domieszką świerka i jodły.

Sędziwe drzewa dotknięte zębem czasu odchodzą w przeszłość przeradzając się w poszycie leśne jako stół jadalny dla grzybów i roślin.  


Występowanie w tutejszych osadach związków żelaza oraz cynku i ołowiu z domieszkami srebra, stało się przyczyną rozwoju na tym obszarze kopalnictwa rud tych metali. Począwszy od XIII wieku na terenie Lasu Segieckiego prowadzona była eksploatacja galmanu, galeny i srebra. Ślady tej działalności można obserwować do dzisiaj.

 Porośnięte leje (worpie) świadczą o tym, że tym miejscu były szyby wydobywcze, eksploatowane metodą odkrywkową.

 Na terenie rezerwatu widoczne są głębokie leje (tzw. worpie) otoczone usypiskami rumoszu skalnego, będące pozostałością po szybach odkrywkowych. Wraz z rozwojem górnictwa i hutnictwa metali postępowało niszczenie lasów Garbu Tarnogórskiego, które dostarczały drewna stosowanego jako opał do wytopu kruszców. 

 
 Świerk na tym terenie nie okazał się trwałym nabytkiem.

 Pierwotne drzewostany bukowe, dębowe i grabowe zastąpiły sztucznie wprowadzone: świerki, sosny i dęby czerwone. Tylko gdzieniegdzie napotkać można obecnie pojedyncze, majestatyczne buki i dęby, pozostałości lasów pierwotnych.

 
 Wierzchołek Srebrnej Góry, przez który przebiega niebieski szlak turystyczny (Szlak Powstańców Śląskich)  z Bytomia (dworzec PKP) przez Górę Świętej Anny do Gliwic o dł. 184,2 km.

Na tym tle wspaniale wyróżnia się drzewostan bukowy rezerwatu Segiet, będący efektem naturalnej sukcesji na obszarze dawnych wyrobisk górniczych. Buki osiągają tu wysokość 35-40 m, a wiek niektórych z nich określa się na około 150 lat. Obok buków, w domieszce rosną świerk i klon jawor.

 

Na obrzeżach rezerwatu spotyka się sztuczne, jednogatunkowe drzewostany świerkowe, a także fragmenty stosunkowo młodych drzewostanów z udziałem: brzozy, jarzębiny i dębu.



 Stanowiska sosny pospolitej i świerka.

Roślinność rezerwatu reprezentują trzy zespoły leśne. Południową część rezerwatu porasta ciepłolubna buczyna storczykowa. 


 Wiosną idąc drogą, którą wyznakowane są ścieżki dydaktyczne oraz szlak rowerowy zewsząd dobiega intensywny zapach konwalii majowej.

W jej runie spotyka się m.in.: występującą dość licznie konwalię majową, kopytnika pospolitego, perłówkę zwisłą, podagrycznika i lilię złotogłów.

 Przejście na wysepkę.

 W części północnej występuje kwaśna buczyna niżowa, o ubogim runie, tworzonym przez: kosmatkę owłosioną, borówkę czarną i śmiałka pogiętego. Pozostałą część rezerwatu pokrywa żyzna buczyna, prawdopodobnie będąca zubożałą postacią buczyny karpackiej.


 Szuwary i tataraki.








 Kijanki mają się tu dobrze.

 W północnej części otuliny rezerwatu Segiet  istniej kilkanaście stawów, które powstały w wyniku eksploatacji kruszców oraz dolomitu. W tej chwili są to bardzo dogodne miejsca do wypoczynku oraz dla zwierząt i roślin wodo-lubnych.

 Jeden z największych stawów w rejonie Segietu.

Z terenu rezerwatu podaje się około 125 gatunków roślin naczyniowych i 40 gatunków mszaków. Spotkać tu można wiele rzadkich gatunków roślin, m.in. objętych ochroną ścisłą: tojada dzióbatego, orlika pospolitego, lilię złotogłów, wawrzynka wilczełyko, śnieżyczkę przebiśnieg oraz storczyki - buławnika czerwonego i wąskolistnego, kruszczyka szerokolistnego, kruszczyka rdzawoczerwonego, gnieźnika leśnego. Szczególną osobliwością rezerwatu jest najbardziej okazały ze storczyków Polski - obuwik pospolity. Spośród roślin objętych ochroną częściową występują tu: kopytnik pospolity, konwalia majowa, barwinek pospolity, marzanka wonna, bluszcz pospolity, pierwiosnka lekarska, kruszyna pospolita i kalina koralowa.

Świat zwierzęcy rezerwatu i jego otuliny poznany jest nierównomiernie. Stosunkowo dobrze zbadana jest fauna kręgowców. Spośród ptaków występują tu m.in.: bogatka, dzięcioły - czarny, duży i zielonosiwy, dzięciołek, grubodziób, kapturka, kos, kowalik, kruk, zięba, rudzik, siniak, świstunka leśna. Poza tym, można tu zobaczyć kołujące nad lasem myszołowy i usłyszeć odzywające się o zmierzchu puszczyki. Świat płazów związany jest głównie z okresowymi oczkami wodnymi, które znajdują się na obrzeżach rezerwatu i w jego otulinie.



 Występują tu: traszka grzebieniasta, żaby - jeziorkowa i trawna oraz ropucha szara. Przedstawicielami gadów na terenie rezerwatu są: jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec i żmija zygzakowata. Fauna ssaków reprezentowana jest m.in. przez: tchórza zwyczajnego, dzika, sarnę, ryjówki - aksamitną i malutką, zębiełka karliczka, nornicę rudą.
Szczególnie interesującą grupą ssaków związaną z rezerwatem, a właściwie z jego podziemiami, są nietoperze. 
 

W nieczynnych wyrobiskach, które ciągną się pod rezerwatem, zlokalizowane jest największe w województwie śląskim zimowisko nietoperzy - tzw. Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie. Hibernują tu przedstawiciele takich gatunków, jak: nocek duży, gacek brunatny, nocek rudy, nocek Brandta, nocek wąsatek, nocek Natterera, a także mroczek późny, gacek szary i nocek Bechsteina.

 Nocek Duży [foto wikipedia]


Fauna bezkręgowców poznana jest na razie tylko wybiórczo. Dotychczasowe badania poświęcone były głównie owadom. Na szczególną uwagę zasługują reliktowe gatunki chrząszczy, związane z lasami pierwotnymi.

 
 Stara zabudowa Blachówki odchodzi już w niepamięć. Natomiast w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu powstaje nowe osiedle w widokowych  miejscach dla ludzi z grubym portfelem. Szkoda.

Położenie rezerwatu w sąsiedztwie dużych osiedli mieszkaniowych sprawia, że jest on chętnie odwiedzany, jednak należy pamiętać o tym, iż jest to teren, na którym obowiązują ścisłe zakazy, zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, zabraniające m.in.:
- chwytania dziko żyjących zwierząt, ich płoszenia, zabijania,polowania, niszczenia nor i legowisk zwierzęcych oraz gniazd ptasich i wybierania z nich jaj,
- pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin,
- wysypywania i wylewania odpadów, niszczenia gleby,
- ruchu pieszego, rowerowego, poza szlakami do tego wyznaczonymi,
- wjeżdżania samochodami i motocyklami,
- wprowadzania psów bez smyczy i kagańca



Widok ze stoku narciarskiego na otoczenie Doliny Sportowej - Dolomity.


  Jeśli ktoś tu nie był, to polecam gorąco ten zakątek. Segiet z pewnością jest jednym z najbardziej godnych polecenia miejsc w okolicy Bytomia i Tarnowskich Gór. A w zasadzie łatwo tu dojechać z kazej  strony GOP-u. Zapewniam, że nie będziecie żałować. Do zobaczenia na szlaku!

Na koniec polecam także film: Bytom z natury zielony.


źródła: wikipedia.pl
            bytom.pl

29 komentarzy:

  1. bardzo ciekawe miejsce.
    Rozumiem iż sztolnie nie są udostępnione?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jedynie Sztolnia Czarnego Pstrąga, która stanowi zaledwie mały odcinek sztolni odwadniającej Fryderyk. Do innych byli śmiałkowie, którzy wchodzili na własne ryzyko nielegalnie w celu penetracji byłych wyrobisk. ;)

      Usuń
  2. Wspaniała okolica, można się tam wybrać na spacer :)
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  3. Ojej, nie wiedziałam, że jest tam TAK pięknie!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Najpiękniej właśnie jest wiosną lub jesienią, ale zima też jest całkiem fajna.
      pozdrawiam :)

      Usuń
  4. Mi też się tam podoba .

    OdpowiedzUsuń
  5. piękne miejsce :) szkoda tylko, że tak daleko :(

    OdpowiedzUsuń
  6. Bardzo ładne miejsce o ciekawej nazwie, nie wiesz może skąd ona się wzięła :)?
    Pozdrawiamy serdecznie:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. On nazwy malego przysiolka, który nazywa się Segiet. Pozdrawiam serdecznie :-)

      Usuń
  7. Zawsze z wielkim zainteresowaniem czytam Twoje posty. Dzięki takim jak ten, regiony które kompletnie nie kojarzyły mi się z jakąkolwiek atrakcyjnością turystyczno-krajoznawczą, zyskują w moich oczach.

    OdpowiedzUsuń
  8. Moje oczy obrały kierunek na te obłędnie czerwone liście.... :)))))))

    OdpowiedzUsuń
  9. No to przybyło mi kolejne miejsce na odbycie wycieczki rowerowej. Ale to już chyba wiosną, jak zakwitną konwalie. Świetnie opisałeś to miejsce. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  10. Wonderful blog with processed extraordinary that give great beauty.

    Best Regards from Gran Canaria (Spain)

    OdpowiedzUsuń
  11. Ładnie wygląda ten dywan jesiennych, kolorowych liści :-)

    OdpowiedzUsuń
  12. Kolejne ciekawe miejsce do zwiedzenia! Piękne fotki, a te kolory....

    OdpowiedzUsuń
  13. Piękne zdjęcia pięknych widoków. Te "dywany" liści są rewelacyjne.

    OdpowiedzUsuń
  14. I kto by pomyslal, ze to Slask!

    OdpowiedzUsuń
  15. Katarzyno, Ty dobrze wiesz, że to Sląsk :)

    OdpowiedzUsuń

Bardzo miło mi, że gościłeś na moim blogu.!
Za pozostawiony komentarz z góry dziękuję i postaram się jak najszybciej odpowiedzieć. Komentarze anonimowe będą moderowane tylko pod warunkiem, że będą opatrzone imieniem lub pseudonimem (nickiem).
Serdecznie pozdrawiam !!!