poniedziałek, 24 marca 2025

Miechowice - zabytkowy budynek byłego przedszkola nr 43 - ul. Stolarzowicka 12

 Przyszedł czas na nieco refleksji nad pięknym budynkiem z końca XIX w., który od kilku lat stoi pusty a na elewacji zaczynają rosnąć samosiewki. Oczywiście mowa jest o byłym przedszkolu nr. 43 zlokalizowanym przy ul. Stolarzowickiej 12.   Placówka ta została oddana do użytku w 1957 i działała przez 64 lata. Przez te lata niestety nie przechodziła większych remontów i jej stan nie spełniał norm jakie by miały służyć rozwojowi młodych ludzi. Przedszkole nr 43 działało do końca sierpnia 2021 r. Od 01.09.2021 r  przedszkole w  całości zostało przeniesione do budynku Szkoły Podstawowej nr 33 przy ul. Matki Ewy 9.




Warto zwróć uwagę na pozostałości bramy wjazdowej  



Wcześniej, czyli przynajmniej do wojny działała w tym miejscu  prawdopodobnie restauracja Schulltza. Co się działo z tym pięknym budynkiem do roku 1957 nie znalazłem odpowiedzi na to pytanie. 

Niemniej warto się przyjrzeć tej budowli, ponieważ w dalszym ciągu pomimo powolnej degradacji wzbudza zaciekawienie i pokazuje jak piękne były Miechowice przed wojną. Ciekawi mnie zatem jakie plany mają władze naszego miasta oraz radni dzielnicy do tej budowli zanim złomiarze dopełnią spustoszenia jak to ma miejsce w wielu innych budynkach Starych Miechowic.  Budynek z ceramiczną  elewacją został wybudowany na przełomie XIX i XX w. w stylu  secesyjnym i objęty jest ochroną konserwatora zabytków.  

Zwracajcie proszę uwagę na zabudowę, która szybko się traci z miechowickiego krajobrazu, a pozostają puste miejsca, służce do wyrzucania śmieci.   


czwartek, 13 marca 2025

Palowice - klasycystyczny dwór Tiele-Wincklerów

 Dwór w Palowicach, wzniesiony w latach 1860-1880, to klasycystyczny budynek z mansardowym dachem. Dwór należał do rodziny Tiele-Wincklerów, jednej z najważniejszych rodzin arystokratycznych na Śląsku. Przedstawiciele rodu byli właścicielami dworu do 1945 r. 







Po wojnie urządzono w jego wnętrzach mieszkania, oddział poczty i kawiarnię. Z czasem jednak budynek popadał stopniowo w ruinę, wskutek czego w latach 90-tych zeszłego stulecia, ze względu na stan techniczny, wysiedlono stąd ostatnich mieszkańców. Od  2009 roku jest własnością prywatną i niedostępny dla zwiedzających. Od kilku lat prowadzony jest rzekomy remont, ale spektakularnych efektów nie widać. Na szczęście wymieniono dach i choć częściowo powstrzymano degradacje obiektu. 



Niemniej miejsce jest niezwykle ciekawe, a nieopodal wsi znajduje się tzw. ,,Pojezierze Polkowickie", które polecam na spacer lub wycieczki rowerowe.  Modne są również przejażdżki konne lub dorożkami. 


Na szlaku 




Na ostatnim zdjęciu park Tiele-Wincklerów (Park Ludowy) w Bytomiu-Miechowicach 

czwartek, 6 marca 2025

Bytom pl. Władysława Sikorskiego

Plac gen. Władysława Sikorskiego w Bytomiu, to zabytkowy plac położony w dzielnicy Śródmieście w Bytomiu. W podobnym kształcie jak dzisiejszy powstał pod koniec XIX wieku i na przestrzeni lat przechodził kilka zmian.  Kojarzony jest głownie jako punkt odjazdu tramwajów w różnych kierunkach i jak jedyny dworzec tramwajowy na Śląsku. 


Premiera za 2 dni ;)

Plac otoczony jest znanymi budynkami, takimi jak zabytkowy budynek szkoły z 1869 roku, dawny Bank Rzeszy z 1893 roku i Opera Śląska z 1901 roku. Pełni funkcję centralnego węzła transportu publicznego i został zrewitalizowany w ostatnich latach dzięki nowym drogom, chodnikom i terenom zielonym. 




Główne wejście do opery. 




Sikorak 

Sporo kamienic w najbliższym otoczeniu zostało wyremontowanych i stanowi on jeden z najpiękniejszych placów Bytomia. 

piątek, 28 lutego 2025

Wisła-Czarne - obelisk Marka Gawłowskiego

Wędrując górską drogą w Wiśle-Czarnem w kierunku Jeziora Czarniańskiego od byłego schroniska PTTK ,,Nad Zaporą", na wysokości pstrągarni oraz wodociągów,  napotykamy obelisk poświęcony oddanemu człowiekowi. Jednak nie wiele osób zdaje sobie sprawę kim był i co robił.  


Jednak jest tu pewna nieścisłość, gdyż inne źródła podaje datę śmierci na 2 września 2004 r, natomiast na obelisku widnieje data 18.08.2004 

Obelisk poświęcony jest Markowi Gawłowskiemu, ratownikowi GOPR i przewodnikowi beskidzkiemu, znajduje się w Wiśle. Marek Gawłowski był znanym i cenionym ratownikiem górskim, który tragicznie zmarł w 2004 roku. Obelisk upamiętnia jego poświęcenie i oddanie służbie ratowniczej oraz miłość do gór. Od czasu do czasu dla upamiętnienia jego wkładu w rozwój turystyki górskiej w Beskidach oraz bezpieczeństwa turystów górskich, organizuje się memoriał narciarski im. Marka Gawłowskiego. 


czwartek, 27 lutego 2025

Bytom - EC Szombierki wraca do świetności.

 Dzisiaj nieco inny post, ale niezwykle ważny. Kiedyś już wspominałem na temat EC Szombierki, ale od tamtego czasu obiekt bardzo podupadł i nadzieja niemal zgasła do końca. Jednak pojawił się ktoś, kto chce uratować bytomską katedrę industrialną i ma ambitny plan, aby EC Szombierki była prawdziwą perłą Bytomia oraz Śląska.   

Zdjęcie sprzed 11 lat. 

Grupa Arche ubiega się o pozwolenie na rozbudowę EC Szombierki oraz budowę innych obiektów, które mają powstać na terenie należącym do Grupy Arche. Już niebawem ma nastąpić przebudowa, rozbudowa, nadbudowa, oraz remont i zmiana sposobu użytkowania zespołu budynków poprzemysłowych ‘Elektrociepłowni Szombierki’, ale także przebudowa, rozbudowa i remont istniejącego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zwanego "Zielonym domkiem". Jeszcze nie wiadomo, w którym miejscu, ale inwestor przewiduje  budowę 16 budynków mieszkalnych wielorodzinnych z lokalami usługowymi, garażami podziemnymi wraz z układem dróg wewnętrznych oraz parkingami naziemnymi i utwardzeniami dojazdu do tych obiektów. 



Zielony domek był jeszce do niedawna zamieszkany, ale złomiarze i wandale zniszczyli, to się tylko zniszczyć udało :( 







Rozpoczęły sią prace, polegające na częściowym ogrodzeniu obiektu oraz wybudowano osadę kontenerową, która będzie służyć jako zaplecze budowlane dla zatrudnionych firm oraz pracowników. 










Przewidywana jest także  budowa zespołu dwóch budynków hotelowych z garażem podziemnym i infrastrukturą techniczną, oraz układem drogowym i parkingiem naziemnym. Wcześniej jednak musi być zmodernizowana sieć wodociągowa a także budowa sieci kanalizacji sanitarnej w Bytomiu przy ulicy Kosynierów, która ma przygotować sieć BPK do potrzeb, kiedy kompleks EC Szombierki ruszy pełną parą.  Pierwsze prace były planowane juz w II kwartale 2025 r. Jednak prace nad dokumentacją w urzędach, które wydają opinie i pozwolenia na poszczególne etapy prac, często mają poślizg, co przekłada sie później na terminy i tempo prowadzenia robót budowlanych.  








Z tego co udało mi się zorientować, to Arche bez przeszkód może ruszać z pracami budowalnymi i zaciskam kciuki, aby jak najprędzej sią udało zrealizować to całe przedsięwzięcie.    


A i oto główna właścicielka największych zakładów w Bytomiu, ale i na Śląsku.  Joanna Gryzik w parku w Szombierkach. W tym miejscu stał kiedyś pałac Goduli, ale ,,wyzwoliciele" pod koniec wojny go zniszczyli.  

czwartek, 23 stycznia 2025

Chorwacja: Krapanj - wysepka znana z połowu gąbek

Kiedy na zewnątrz buro, ponuro i zimno, to aż ciepło się robi na sercu, gdy wspomni się chwile spędzone w kolorowej Dalmacji, w otoczeniu turkusowej wody i pięknych oraz rozległych krajobrazów. Zapraszam zatem do wizyty w miejscu niezwykłym, oddalonym tylko kilkaset metrów od stałego lądu. 

Port - Brodarica: za chwilę prom odpłynie na Krapanj 


Widok na wysepkę Krapanj 






Wszędzie cisza - wszyscy poszli na pogrzeb 



Tu życie dawno sie zatrzymało ;) 





Kotów tu ci tutaj dostatek, na szczęście nie ma samochodów ;) 


Szczerze przyznam, że nie wiem do czego służyła taka maszyna?





    

Wyspa Krapanj jest najniżej położoną i najmniejszą zamieszkaną wyspą na Adriatyku. Jego najwyższa wysokość nie jest przekracza 1,25 m. Od lądu dzieli go zaledwie 300 m. Jeszce w latach 60-tych XX w. na wyspie było ok. 1500 mieszkańców i  była to najgęściej zaludniona wyspa na Adriatyku. Krapanj ma  35,61 ha powierzchni. .Dziś Krapanj zamieszkuje około 200 mieszkańców.




Gimnastyka ;)  





Krapanj to wyspa z wielowiekową tradycją nurkowania, zbierania gąbek i łowienia ryb. Osiedlenie się na wyspie bez źródła wody pitnej, pastwiska i grunty orne, na których możliwe byłoby normalne życie, przybysze bardzo szybko zaczęli zwracać się w stronę morza i przetrwać z morza.

Wyspa, a raczej jej centrum, składa się z osady składającej się głównie z kamiennych domów, które tworzą plątaninę wąskich wąwozów wyłożonych kamiennymi płytami, które są bardzo charakterystyczne dla klimatu Dalmacji. Z tej sieci wyróżnia się stuletnia sosna las i klasztor św. Krzyża, w którego muzeum znajdują się liczne eksponaty będące świadkami życia Krapnja w czasie przeszłym. 



Wokół wysepki można przejść się bezpośrednio  taką turystyczną ścieżką widokową 














Kamienna wieża zegarowa w centrum wysepki Krapanj. 


Życie płynie tu nad wyraz spokojnie. 


Pomnik bojowników antyfaszystowskich na Krapanj 

Wyspa Krapanj należała do Kaptoli z Szybenika, który sprzedał ją w 1436 r. W tym samym roku właściciel wyspy Toma Jurić rozpoczyna budowę kaplicy po zatwierdzeniu przez papieża Eugeniusz IV. W testamencie Toma Jurić precyzuje, że Krapanj należy do franciszkanów. 

Z czasem mieszkańców na wyspie przybywało a to ze względu najazdy Turków na okoliczne miejscowości, dlatego  ludność czułą się bezpieczniej na wyspie i uciekała do bezpieczniejszych obszarów. W ten sposób wyspa została zamieszkana. Ludzie zajmowali się gównie rybołówstwem o raz połowem gąbki z morskiego dna. 

W 1811 roku na wyspie otwarto szkołę elementarną, która pracowała w klasie klasztornej. Na koniec  XIX wieku, w 1893 roku, na wyspę przybył pierwszy ciężki sprzęt do nurkowania. Została założona w tym samym roku Spółdzielnia Gąbkowa. Od drugiej połowy XX wieku na wyspie budowano duże projekty infrastrukturalne prace ułatwiające życie mieszkańcom - w 1959 r. na wyspie doprowadzono prąd, w -1964 r. doprowadzono wodę, natomiast od 1967 do 1972 roku przeprowadzono asfaltowanie uliczek Krapanj. 

Tradycja połowu gąbki morskiej na wyspie ma 300 lat. Pozyskiwanie  gąbek pojawiła się w Chorwacji, najpierw na wyspie Krapanj. Do tej trudnej profesji szkolił miejscowych ponad 300 lat temu Fra Antun (Grek z Krety).  Była to ekscytująca, ale przede wszystkim niebezpieczna praca.

Do muzeum drzwi zamknięte. 

Na początku XVIII wieku, oprócz techniki połowu gąbek przywiózł na wyspę także wiedzę dotyczącą  obróbki gąbek. Pierwotna technika poławiania gąbek polegała na wykorzystaniu  długich włóczniami  bezpośrednio z  łodzi.  Była to technika stosowana przez niektórych poławiaczy gąbek z Krapanj aż do siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Jednak powstawały firmy, które poławiały gąbkę na większą skalę.  Pod koniec XIX wieku, w 1893 roku, na wyspę przybyli zawodowi nurkowie i specjalistyczny sprzęt do nurkowania. W tym samym roku powstała Spožvarska zadruga. 

Piękne kamienne zatoczki na Krapanj i w oddali Brodarica na stałym lądzie 

W latach poprzedzających II wojnę światową, aż do lat pięćdziesiątych i początków sześćdziesiątych, było ich piętnaście -  dwadzieścia drużyn nurkowych na Krapanj. Każdy zespół miał własną łódź i składał się z 7 lub 8 członków. Na ogół było 2 lub 3 nurków i 5 asystentów. Sezon polowań na gąbki rozpoczynał się na początku marca i kwietnia i trwał do końca września Obecnie łowieniem i sprzedażą gąbek zajmuje się kilka firm złożonych z podobnych drużyn. 

    



A wiec warto poznać piękną wysepkę Krapanj, ale także jej historię. Niestety nie udało mi się zobaczyć muzeum gąbek, ani izby, w której pokazano jak hodowano, zbierano  i tłoczono oliwę z oliwek. Zobaczyłem natomiast miejscowy pogrzeb, dlatego prawie wszystko było zamknięte, ale w takich okolicznościach zdjęć nie robiłem, a teraz nawet trochę żałuje. Pozostały by w prywatnym archiwum.



Samochody promem przewożone są tylko awaryjnie  - ruch kołowy na wyspie jest bardzo ograniczamy do minimum  




 Teraz jadąc od Szybenika w kierunku Splitu zatrzymam się na pięknym parkingu w Brodaricy i będę miał świadomość na temat tej pięknej i osobliwej wysepki jaką jest Krapanj. A widoki zapierają dech w piersiach.   Polecam!!!!