Pałac Raczków w Przyszowicach

Na temat rodziny Raczków wspominałem już opisując dobra należące do rodu w Czekanowie. W 1766 r. Raczkowie nabyli dobra Czekanów. Zamieszkali w ówczesnym pałacu i użytkowali go właściwe do II Wojny Światowej.  W zasadzie on istnieje do dzisiaj, ale zatracił dawny  charakter. Więcej można przeczytać i zboczyć w wątkach: Pałac Raczków w Czekanowie  oraz Czekanów - dwór i pałac Raczków. 

Widok od strony południowej 

Dzisiaj chce przedstawić inny, piękny budynek, który ocalał z powojennej pożogi. Oczywiście chodzi o pałac Raczków w Przyszowicach. 

    Przyszowice leżą w powiecie gliwickim, w gminie Gierałtowice. Najdawniejsza wzmianka o wsi pochodzi z 1305 r. i pojawia się w spisie dochodów biskupich. Jednym z kilku tutejszych zabytków, obok kościoła, spichlerza i starej szkoły, jest pałac wzniesiony w końcu wieku XIX dla rodziny von Raczek. Ten eklektyczny, dwukondygnacyjny obiekt na planie zbliżonym do prostokąta, z dwiema wieżami, otoczony jest parkiem o powierzchni 8,4 ha.

Pałac w Przyszowicach wybudowany został przez rodzinę von Raczek w latach 1890-95. Raczkowie byli właścicielami miejscowości od początków XIX w., do początków XX stulecia, kiedy pałac przeszedł w ręce rodziny von Korn. Po nacjonalizacji, dokonanej po II wojnie światowej, odnowiony obiekt oddano Spółdzielni Produkcyjnej „Promień”. W latach 90-tych XX w. pałac w Przyszowicach przeszedł na własność gminy Gierałtowice. Obecnie mieści się tutaj kilka placówek: przychodnia lekarska, przedszkole, biblioteka. W części budynku umieszczono także ekspozycję na temat historii pałacu oraz związanej z miejscowością rodziny von Raczków. Eklektyczna budowla z cegły, otynkowana, została wzniesiona na planie zbliżonym do prostokąta. Rezydencja posiada dwie kondygnacje i nakryta jest wysokim, wielospadowym dachem. W korpus budowli częściowo wtopione zostały dwie wieże. Elewacje pałacu zdobi kilka ryzalitów. W głównej, południowej, dziesięcioosiowej fasadzie, znajduje się niesymetrycznie umieszczony, efektowny portal wejścia głównego, z kartuszami herbowymi. Urozmaicenie elewacji budowli stanowią neoklasycystyczne oraz neobarokowe detale, do których należą bogate obramowania okien, szczyty ze spływami czy boniowania. 

Należy przyznać, że dokonany z początkiem XXI w. remont pałacowych elewacji został przeprowadzony ze starannością i przywrócił rezydencji dawny blask. Niestety wnętrza obiektu nadal noszą na sobie ślady radosnej twórczości z „gierkowskiego” okresu PRL. W dobrym stanie natomiast jest znajdujący się obok przyszowickiej rezydencji park o powierzchni 8,4 ha. Szkoda, że w stawy zarosły i brakuje w nich wody.  

Pałac w tej chwili jest siedzibą Urząd Stanu Cywilnego oraz mieści Izbę Regionalną stworzoną przez Towarzystwo Miłośników Przyszowic, szkołę oraz sołectwo. Można go zwiedzać przez cały rok, tylko nie zawsze Izba Regionalna jest czynna i należy się wcześniej telefonicznie domówić.  

Zródła:  pl.wikipedia.org
             www.silesia.travel