Pieniny

Ogólnie rzecz biorąc: Pieniny to pasmo górskie położone w południowej Polsce i północnej Słowacji, stanowiące najwyższą część długiego, porozdzielanego pasa skałek wapiennych (Pieniński Pas Skałkowy). 

Od południa Pieniny graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy zaś z Gorcami i Beskidem Sądeckim.

Ja chciałbym Wam pokazać mały fragment Pienin  zwany Pieninami Czorsztyńskimi. Ta zachodnia część Pienin zwana jest Pieninami Czorsztyńskimi dlatego, że ciągnie się od Czorsztyna, a właściwie od przełęczy Snozka do przełęczy Szopka.

Znajdują się tu takie dwa chyba najważniejsze akcenty związane z historią tej ziemi. Jakie?

Zobaczcie sami. ;)

                                                             Oczywiście to zamek w Niedzicy

Zamek w Niedzicy, dawniej zwany Dunajcem wybudowany został przez Węgierską rodzinę Berzevic, która wybudowała go na granicy między Polską a Węgrami. Pierwszym polskim właścicielem zamku był Hieronim Łaski, który przejął go od Węgra Jana Zapolyi.

 Zamek był wielokrotnie napadany i zajmowany przez zbójców. Syn Hieronima Olbracht Łaski odsprzedał zamek Jerzemu Horvathowi, który rozbudował go w stylu renesansowym. Po drugiej wojnie światowej zamek wraz z częścią Spisza przeszedł do Polski. W 1946 r. rozgłosu nabrała historia związana ze skarbem Inków. Sebastian Berzevicsy dziedzic Niedzicy poślubił indiankę peruwiańską z rodu Inków.

 Ich córka Umina wyszła za potomka królewskiego rodu Inków dając mu syna dla którego został złożony testament ze wskazaniem miejsca zatopienia skarbu na dnie jeziora Titicaca. W 1946 r na zamku został znaleziony pęk rzemieni powiązanych w węzły. Było to zabezpieczone w ołowianą tubę starożytne pismo Inków zwane kipu. Ukryte było pod ostatnim stopniem pierwszej bramy górnego zamku.

Skarbu nie znaleziono do dzisiaj, wszystkie dokumenty zginęły w nie wyjaśnionych okolicznościach a potomków rodu Inków doświadczały tragiczne koleje losu.

 Może warto tego skarbu poszukać?

                       Wejście główne na teren zamku.

 Niektóre sceny z filmów polskich grane były na tutejszym zamku. Bardzo znany motyw z Janosika.

                                     Przystajń nad jez. Czorsztyńskim na tle zamku.

                            Po drugiej stronie ruiny zamku w Czorsztynie.

                         Dwa ujęcia jez. Czorsztyńskiego

 Jezioro Czorsztyńskie (Zbiornik Czorsztyński) – zaporowy zbiornik wodny na rzece Dunajec, na pograniczu Pienin i Gorców, powstały przez zbudowanie w Niedzicy zapory wodnej pomiędzy Pieninami Spiskimi i Właściwymi.

Wybudowanie zapory o wysokości 56 metrów umożliwia piętrzenie wód Dunajca do wysokości 534,50 m n.p.m. (maksymalny poziom piętrzenia), przy czym minimalny poziom piętrzenia wynosi 510,00 m n.p.m., a normalny poziom piętrzenia to 529,00 m n.p.m. 

W zależności od poziomu piętrzenia w zbiorniku można zretencjonować od 36,5 mln m3 do 234,5 mln m3 wody. Pojemność martwa zbiornika (przy minimalnym poziomie piętrzenia) wynosi 36,5 mln m3. Pojemność użytkowa zbiornika (przy maksymalnym poziomie piętrzenia) to 198,0 mln m3. Pojemność wyrównawcza (przy normalnym poziomie piętrzenia) wynosi 133,5 mln m3, a pojemność powodziowa stała powodziowa obliczona dla maksymalnego poziomu piętrzenia wynosi 64,5 mln m3. 

              Widok z Wdżaru, skąd można zobaczyć część jeziora    Czorsztyńskiego.

Pojemność całkowita zbiornika Czorsztyńskiego wynosi 234,5 mln m3. W zależności od ilości wody zgromadzonej w misie zbiornika zmienia się jego powierzchnia (od 4,15 km2 do 13,35 km2), która zazwyczaj wynosi około 11 km2, przy długości 9 km i szerokości 1,5 km.

 Głębokość zbiornika w okolicach zapory w Niedzicy osiąga nawet 50 metrów i zmniejsza się w stronę cofki, czyli miejsca gdzie uchodzi główny dopływ zbiornika – rzeka Dunajec. Głębokość średnia przy maksymalnym poziomie piętrzenia wynosi ok. 17,6 m. Długość linii brzegowej wynosi 29,7 km.

                                   Witaj w Czorsztynie.

                                     Trochę historii

Wzmianki o zamku pochodzą z XIII. Najpierw zbudowany z modrzewia lub cisowych pni otoczony ziemnymi wałami nosił nazwę Wronin. Z czasem nazwany został Czorsztyn. Dlaczego? Hipotez jest wiele, jedną z nich najbardziej ciekawą jest to że nazwa ta pochodzi od dwóch słów " Czortowy Tyn". W starosłowiańskim języku słowo Tyn oznaczało gród. Tutaj znalazł schronienie podczas najazdu Tatarskiego w 1241r Bolesław Wstydliwy wraz ze swoją żoną Kingą. W 1249 r właścicielem zamku był poszukiwacz skarbów w górach kasztelan sądecki Wydżga. Wieść niesie ,że gdy znalazł złoto wstąpił do zakonu krzyżackiego. Kazimierz Wielki przebudował zamek na murowaną fortecę ,która broniła prastarego szlaku komunikacyjnego z Polski na Węgry.

Po drugiej stronie jeziora bardzo ciekawe osobliwości przyrodnicze.

Widoczna zapora, a zarazem jedno z najgłębszych miejsc jeziora, sięgające nawet do 50 m. głębokości.

 Czorsztyn w ciągu dziejów był odwiedzany przez liczne orszaki królewskie, poselstwa zabiegające o przyjaźń. Bywali tutaj Władysław Jagiełło, królowa Jadwiga oraz Ludwik Węgierski.

 To właśnie tutaj Władysław Warneńczyk żegnał matkę przed wyjazdem na Węgry gdzie czekał na niego tron. Od XV w zamek przeszedł w dzierżawę starostów czorsztyńskich. 

Był to czarny okres w historii zamku. Niesprawiedliwe rządy starostów doprowadziły w 1651r. do przejęcia zamku przez Kostka Napieralskiego u którego boku stanęła ludność Podhala. Walka powstańców chłopskich z wyzyskiem i niesprawiedliwością nie trwała długo. Oblężony Czorsztyn w niewyjaśnionych okolicznościach otworzył swoje bramy. 

Kostka Napieralski wraz z przywódcami chłopów został okrutnie wbity na pal na wzgórzu Lasoty. W 1655 r. zamek gościł Jana Kazimierza uchodzącego na tułaczkę przed Karolem Gustawem (potop szwedzki). 

Tutaj Jan Kazimierz przekazał skarbiec koronny Jerzemu Lubomirskiemu przechowywany później w Lubowli (dzisiejsza Słowacja). Pod koniec XVIII w. zamek spłoną częściowo po uderzeniu pioruna by z czasem popaść w ruinę. I tak było aż do lat 70 - tych ubiegłego stulecia.

  Prace renowacyjne na zamku rozpoczęto w 1975 r.i pozostawiono go jako - trwała ruina.

Obecnie zamek jest udostępniony zwiedzającym i z roku na rok jego wygląd przypomina okres świetności.

 W tej chwili na zamku znajdują się ekspozycje muzealne, sklep z pamiątkami a z wieży można podziwiać jezioro Czorsztyńskie oraz zamek Niedzica. 

Przy zamku znajduje się przystań dla statku Biała Dama, który odbywa regularne rejsy po jeziorze. Na przystani można wypożyczyć sprzęt pływający : kajaki, rowerki wodne, łodzie wiosłowe oraz łodzie z napędem elektrycznym oraz zamówić posiłek w małej gastronomii.

                 Wiosna w pełni, ale to nie z tego roku. ;)

Smagliczka Skalna

 Natomiast na wapiennych skalach porastają wartościowe rzadkie gatunki roślin naskalnych.

Dziękuję za uwagę.

Pokaż pieniny na większej mapie